ซ้ำรอย

มุจรินทร์ถอนหายใจยิ้มแห้งๆ เรื่องอะไรเธอต้องมาฟังเรื่องของใครไม่รู้ที่พอจะเดาได้ว่า สมภารกินไก่วัดป็อบปี้เลิฟ หรืออะไรก็แล้วแต่ ของลูกชายเจ้าของบ้านกับสาวใช้

“อ๋อค่ะ”

“ฉัน เห็นเธอครั้งแรกคิดว่าคือมณฑา”

สายตาที่มองมาพึงพอใจไม่ได้แสดงว่าผิดหวังแค่ประหลาดใจ

“ดิฉันกำลังจะไปหยิบหนังสือนิราศเมืองแกลงจากห้องทำงานคุณหลวง กำลังจะไปที่นั่นหากคุณยังอยากจะเล่าเรื่องมณฑาคนนั้นให้ดิฉันฟัง เราก็เดินไปเสียพร้อมกัน”

ไม่ยอมถามว่าห้องธิตินันท์อยู่ตรงไหนเพราะกลัวว่าจะขายหน้าเลยออกอุบายให้อีกคนเดินนำไปจะดีกว่า

ธราดลยิ้ม

“ไปสิ”แต่

“อ้าว ตาดล ตั้งใจมาทำให้แม่ประหลาดใจใช่หรือไม่ ไหนบอกว่าอีกสองสามวัน”เสียงอุทานด้วยความดีใจของคุณหญิงละม้ายดั่งอยู่ข้างหน้าคนทั้งสอง

ธราดลรีบเข้าไปโอบกอดรอบเอวอวบของมารดา ซบหน้าลงบนอกกราบลงเสีย

“กระผม เลื่อนเที่ยวบินให้เร็วขึ้น ตั้งใจจะมารับตำแหน่งในกรมเพราะทางนี้บอกว่าเร่งหน่อยขาดคนนานไม่ได้ งานที่นี่รออยู่”

“หืมมม มาเหนื่อยๆ ต้องทำงานแล้วหรือ แม่คิดว่าพักแล้วก็เที่ยวชมพระนครให้หายคิดถึงแม่เองตั้งใจพาไปรู้จักเพื่อนๆ ของแม่หลายบ้านทีเดียวกว่าจะไปกราบสวัสดีครบทุกบ้าน ก็ปาเข้าไปครึ่งเดือนกระมั้ง”

ธราดลยิ้มรู้ดีว่าจุดประสงค์ของคุณหญิงละม้ายคือต้องการแนะนำลูกๆ ที่เป็นสาวสวยของเพื่อนให้กับธราดล เหมือนที่แม่ๆ ทั้งหลายในพระนครและชนชั้นสูงนิยมปฏิบัติส่งเสริมลูกในด้านการศึกษาและคู่ครอง

“เอาทีหลังครับคุณแม่ ท่านเจ้ากรมเมื่อครั้งบินไปฝรั่งเศสในตอนนั้น หมายมั่นไว้ว่ากระผมจะช่วยงานได้ไม่น้อยกระผมไม่อยากทำให้ท่านผิดหวังในเมื่อท่านให้โอกาสแล้ว”

“จะมีงานอะไรกันหนักหนาเชียว ตาดลของแม่เรียนจบแล้วก็ควรจะหาคู่ครองเสียแม่สร้างบ้านทรงยุโรปไว้แล้วให้เป็นเรือนหอตาติก็แต่งสะใภ้ ได้ครึ่งปีแล้วอีกไม่นานก็คงมีหลานให้อุ้ม ตาดลของแม่จะยอมน้อยหน้าพี่เขาหรือ”

ธราดลเหลือบตามองมุจรินทร์ที่รีบก้มหน้าเดินเลี่ยงไปเสียอีกทาง

แต่คุณหญิงละม้ายกลับตาไว

“จิก ไม่ต้องไปอ่านหนังสือแล้ววันนี้ ฉันมีเรื่องจะคุยกับคุณดลให้หายคิดถึง แกก็แค่ไปหยิบหนังสือไปเก็บไว้หรือลองหัดอ่านไปพลางๆ คืนพรุ่งนี้หรือคืนวันไหนค่อยมาอ่านให้ฉันฟัง”

“เจ้าค่ะ”มุจรินทร์ เดินก้มหลังห่างออกไป

ธราดลมองตามมุจรินทร์ เลิกคิ้วสูงอดสงสัยไม่ได้ว่าคนรับใช้ในบ้านเหตุใดจึงอ่านหนังสือออก

“จิกนี่ เป็นคนรับใช้ของภรรยาพี่ติหรือครับ”

“ใช่ ติดสอยห้อยตามกันมา ตอนแรกพ่อติก็จะไม่รับแต่เห็นว่าพอมาอยู่แล้วก็แบ่งเบาได้เยอะ นางจิกมันฉลาด เสียแต่ไม่ค่อยพูดแม่ก็ได้มันอ่านหนังสือให้ฟังขุนช้างขุนแผน พระอภัยมณี รามเกียรต์ อ่านคล้องไม่มีตกหล่น”

“ขอรับ แล้วเจิมเล่าครับคุณแม่ไปไหนเสีย ผมพบจิกในครั้งแรกก็คิดว่าคือเจิม”

ธราดลเอ่ยปากถามเรื่องมณฑาหรือเจิม พร้อมกับพยุงคุณหญิงละม้ายเดินไปยังตัวตึกใหม่เอี่ยม

คุณหญิงละม้ายชะงักฝีเท้าถอนหายใจยาวพูดขึ้นด้วยน้ำเสียงปนเศร้า

“นางเจิม กับนางจิกเป็นฝาแฝดกัน ตอนนั้นคุณหญิงประพิมภรรยาคุณพระ แม่ของแม่เล็กเขาขอให้แม่รับเอานางเจิมมาเพราะเขารับพี่ชายของนางเจิมกับนางจิกไว้แล้ว จะเลี้ยงไว้เยอะก็กลัวสิ้นเปลืองเลยถามแม่เรื่องที่จะยกนางเจิมมาที่นี่ แต่นางเจิมมันบุญน้อย เมื่อต้นปีมันหนีตามคนที่มาติดพันมัน เขาว่ามันทะเลาะกับไอ้หนุ่มคนนั้นแล้วถูกผลักตกเรือ หลวงท่านก็จับไอ้หนุ่มนั่นได้มันสารภาพว่า ไม่อยากให้นางเจิมไปอยู่ด้วยไม่พร้อมที่จะมีลูกกับนางเจิม ที่เพิ่งจะบอกว่าตัวเองท้องได้ห้าเดือน”

ธราดลหลับตา ลงช้าๆ รู้สึกใจหายอย่างที่สุด

“ เสียดายไม่ได้พบกันอีก เจิมกับกระผมเราเข้ากันได้ดี”

“แม่เองก็เวทนาไม่น้อยให้หลวงพ่อที่วัดแจ้ง (วัดอรุณ) สวดศพให้เสียคืนหนึ่งแล้วเผา คิดถึงมันเหมือนกัน พอดีตาติแต่งแม่เล็กนางจิกมาอยู่ที่นี่พอได้คลายเหงาไปบ้างไม่น้อย”

ธราดลที่ยังโศกเศร้าเรื่องเจิมก็ยิ้มเศร้า

“ดีแล้วขอรับ พี่ติ คงจะมีความสุขกับการแต่งงานใช่ไหมครับ”

“ก็ดีนะ แม่เล็กก็คนกันเอง แม่กับคุณหญิงประพิมก็รักใคร่กันเห็นแม่เล็กมาตั้งแต่ตีนเท่าฝาหอย ถึงจะชอบเอาแต่ใจไปหน่อยก็ตามแต่ ส่วนมากก็เอาแต่ใจกับคนของแม่เล็กอย่างยายผิว นางจิกนั่นล่ะเขาเลี้ยงกันมาแบบนั้น ที่นางจิกมันอ่านหนังสือออกเพราะเขาว่าคุณพระพ่อของแม่เล็กกลัวลูกสาวจะไม่ไปเรียนเลยให้นางจิกไปคอยรับใช้เป็นมือเป็นตีนแม่เล็กถึงโรงเรียนฝรั่ง”

ธราดลพยักหน้าพอจะนึกถึงฐานะของจิกได้ดีว่าจะเป็นแบบไหนซึ่งใครๆ เขาก็นิยมทำกัน ลูกสาวที่รักหรือลูกชายที่ตามใจก็จะต้องมีคนรับใช้คอยดูแลไร้ซึ่งประชาธิไตย์ต้องตกอยู่ในอานัสของคุณหญิงคุณชายลูกผู้รากมากดีไปตลอดชีวิต